Στους δρόμους τα Ρουγκατσάρια του Παλαμά ^Κύριο

Πρόκειται για έθιμο του Δωδεκαημέρου, το οποίο έχει τις ρίζες του στη διονυσιακή λατρεία και τον παγανισμό και εμφανίζεται από την Τουρκοκρατία με διάφορες παραλλαγές και ονομασίες σε όλη την Ελλάδα, κυρίως στη Μακεδονία και τη Θεσσαλία.

Στα καραγκουνοχώρια της πεδινής Θεσσαλίας το έθιμο έχει μια ξεχωριστή θέση στις ετήσιες εκδηλώσεις των ανθρώπων, οι μεταμφιεσμένοι τηρούν πιστά τη μορφή που δίνουν στους ρόλους που υποδύονται. Το δρώμενο οι καραγκούνηδες το ονομάζουν Ρουγκατσάρια ή Ρουγκάτσια, ενώ οι μεταμφιεσμένοι λέγονται ρουγκατσιαρέοι ή ρουγκατσιάρηδες.

Οι αράπηδες, έφηβοι και άνδρες νεαρής ηλικίας, ντυμένοι με προβιές και ζωσμένοι με μεγάλα κουδούνια τα οποία χτυπάνε «δαιμονισμένα» για να διώξουν το κακό, θα φέρουν και φέτος βόλτα τις γειτονιές του Παλαμά και στα χωριά του δήμου για πέντε μέρες. Μαζί τους, στο κάθε μπουλούκι, θα είναι η νύφη και ο γαμπρός (σύμβολα της γονιμότητας και της αναπαραγωγής) ντυμένοι με τις παραδοσιακές καραγκούνικες φορεσιές. Χορεύουν στον δρόμο, με την νύφη να κρατάει ένα πορτοκάλι στο χέρι και με δικαίωμα να την αγγίζει μόνο ο γαμπρός. Την ομάδα ακολουθεί πάντα ο «γιατρός» με ένα μπουκάλι τσίπουρο ως φάρμακο όταν αρρωστήσει κάποιος από τους αράπηδες.

Παλιά, τους ρουγκατσαρέους συνόδευε ένα γαϊδουράκι για την μεταφορά των διαφόρων αγαθών όπως χοιρινό κρέας, λουκάνικα κ.λπ. Οι δραστηριότητές τους τελειώνουν με το πέρασμα του παπά από τα σπίτια την παραμονή των φώτων.

Τα Ρουγκατσάρια των καραγκούνηδων του Παλαμά, στηρίζονται από τον Πολιτιστικό Οργανισμό του δήμου εδώ και πολλά χρόνια. Το Πολιτιστικό Κέντρο «Παναγιώτης Παλαμάς», θα γίνει και φέτος το ορμητήριο των ρουγκατσιαρέων. Εκεί κάνουν τις πρόβες τους τις τελευταίες μέρες όσοι θα πάρουν μέρος στο δρώμενο. Εκεί έδωσαν το πρωτοχρονιάτικο ραντεβού τους, όπου θα φορέσουν τα ενδύματα των ρόλων τους, εκεί θα ζώσουν τα βαριά κουδούνια και από εκεί θα ξεκινήσουν τα δυο μπουλούκια για τις γειτονιές της πόλης όπου θα «βαρέσουν τα κουδούνια» για να διώξουν τα δαιμόνια και τα κακά πνεύματα…

Όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια, έτσι και φέτος τα Ρουγκάτσια του Παλαμά θα επισκεφτούν τα περισσότερα από τα χωριά του δήμου. Θα περάσουν από όλα τα σπίτια, για να ξορκίσουν το κακό και να ευχηθούν χρόνια πολλά και καλή χρονιά.

Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα της περιοδείας των μπουλουκιών έχει ως εξής:

Την Κυριακή και τη Δευτέρα (1-2 Ιανουαρίου) θα γυρίσουν στον Παλαμά.
Την Τρίτη (3 Ιανουαρίου) ένα μπουλούκι θα περιοδεύσει στη δημοτική ενότητα Σελλάνων και το άλλο στη δημοτική ενότητα Φύλλου.
Την Τετάρτη (4 Ιανουαρίου) θα πάνε στα χωριά της δημοτικής ενότητας Παλαμά.
Την Πέμπτη (5 Ιανουαρίου), τα δυο μπουλούκια θα ξεχυθούν στο κέντρο της πόλης του Παλαμά για την τελευταία τους εμφάνιση, την ώρα που ο παπάς με την «αγιαστούρα» του θα «φωτίζει» τα σπίτια των πιστών, παραμονή των Φώτων…