Εισήγηση Δ. Κουρέτα στην 10η Οικολογική Γιορτή Καρδίττσας ^Κύριο

Το θέμα της εισήγησης του Δημήτρη Κουρέτα αφορούσε θέμα που είναι άμεσα συνδεδεμένο με την επαγγελματική του ενασχόληση στο Πανεπιστήμιο και πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι στην εποχή μας η επιστήμη δεν φαίνεται πλέον να είναι μια καταγραφή της αλήθειας μόνον, αλλά και μια υπόθεση που διαμορφώνεται μέσα στην κοινωνία κάτω από την πίεση κοινωνικών επιταγών.

Έτσι αν μια κοινωνική μερίδα πείσει την κοινωνία να αναπτύξει τον τάδε τομέα φαίνεται πως μπορεί να δημιουργήσει ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα και όχι ενός άλλου. Παραδείγματος χάριν, ακούμε να προβάλλεται ότι θα βρεθεί το φάρμακο για την παχυσαρκία προκαλώντας το ευρύ κοινό να πιστέψει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στο να τρώει και είναι παχύσαρκος μιας και η επιστήμη θα κάνει το θαύμα της. Σε αντίθετη περίπτωση θα μπορούσε να αναπτυχθεί ο τομέας της πρόληψης ο οποίος θα μείωνε θεαματικά τα ποσοστά παχυσαρκίας, κάτι που στην δεδομένη κοινωνία που ζούμε δεν συμβαίνει.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η μανία ανάπτυξης των επιστημών της ζωής όπως η  βιολογία που έχουν ως στόχο την διερεύνηση των μυστικών του κυττάρου με σκοπό την δημιουργία νέων φαρμάκων, καλύτερων τροφίμων κλπ. Όμως όλα αυτά έστω και αν αποκαλυφθούν ενδεχομένως να μην έχουν αξία σε ένα περιβάλλον που δεν θα είναι βιώσιμο από τον άνθρωπο.

Επομένως οποιαδήποτε τεχνολογική πρόοδος δεν μπορεί να είναι ξεκομμένη από την συζήτηση για το περιβάλλον που ζούμε.

Η επιστήμη βέβαια λειτουργεί σαν μια τεράστια βιομηχανία παραγωγής γνώσεων, αλλά και λύσεων στα προβλήματα της ανθρωπότητας, και κάτι τέτοιο δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση. Αρκετές φορές όμως η επιστήμη βρίσκεται τόσο αποκομμένη από τις ανάγκες της κοινωνίας, ώστε η κοινωνία -εμείς όλοι δηλαδή- να μην βλέπει να ωφελείται από τις ιδέες και τα προϊόντα που η επιστήμη παράγει. Άλλες φορές πάλι είναι οι πολιτικοί που δεν κατανοούν τις αλλαγές που η επιστήμη επιφέρει ( κάτι πολύ συχνό ειδικά στην πατρίδα μας), αλλά επιμένουν σε παρωχημένες και ζημιογόνες πρακτικές.

H ιστορία των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων είναι ένα τρανό παράδειγμα όπου τα αρμόδια κοινοτικά όργανα που αποφασίζουν, δεν λαμβάνουν υπόψη τους την εκφρασμένη αρνητική στάση των τοπικών κοινωνιών που τελικά συμβαδίζει με την επιστημονικά τεκμηριωμένη πλέον υψηλού βαθμού αβεβαιότητα από αυτή την τεχνολογία. Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε παρουσιάζεται επιβεβλημένη η ανάδειξη μιας νέας παρέμβασης των πολιτών συγκροτημένα, με τεκμηριωμένο λόγο και όχι με μια παρωχημένη συνθηματολογία. Αν δεν συμβεί αυτό σήμερα ίσος αύριο το μέλλον μας να είναι πολύ πιο δύσκολο.

Η παρέμβαση των τοπικών κοινωνιών σύμφωνα με την οδηγία 2001/18 είναι θεσμοθετημένη και απαραίτητη.