Η παλιά ηλεκτρική Δημοτική Αγορά ^Κύριο

Την περίοδο της τουρκοκρατίας, η περιοχή όπου βρίσκεται το παραδοσιακό αυτό κτίριο ήταν στα όρια των συνοικιών "Τσαούς" και "μποσταντζή" μαχαλά, όπου υπήρχε το κοντσιά (μεγάλο) τζαμί και δυτικότερα το τουρκικό δημοτικό σχολείο. Με την αθρόα εγκατάσταση Βλάχων από τη Σαμαρίνα και τον Ασπροπόταμο, στα τέλη του 19ου αιώνα, ο μποσταντζή μαχαλάς (από τότε, βλαχομαχαλάς) ενισχύθηκε δημογραφικά και άρχισε να αστικοποιείται, επισημαίνει η αρχαιολόγος-μουσειολόγος, Φωτεινή Λέκκα, στην ειδική έκδοση της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Τρικάλων για τα μνημεία του νομού Καρδίτσας.

Το συγκρότημα του εργοστασίου αποτελείται από δύο ορθογώνιας κάτοψης κτίρια. Το ισόγειο λιθόκτιστο κτίριο στέγαζε το μηχανοστάσιο, ενώ το διώροφο, με τη λίθινη τοιχοποιία στο ισόγειο και την τούβλινη στον όροφο, τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις και την κατοικία του διευθυντή. Τα γραφεία στεγάζονταν σε παρακείμενο χαμηλό κτίσμα.

Τον ηλεκτροφωτισμό της Καρδίτσας ανέλαβε, με πεντηκονταετές συμβόλαιο, ο βιομήχανος του Βόλου, Μελέτιος Σταματόπουλος. Παρόμοια σύμβαση είχε υπογράψει, τρία χρόνια νωρίτερα, με τη γειτονική πόλη των Τρικάλων. Η κολοσσιαία για την εποχή δαπάνη, ύψους 1,5 εκ. δραχμών, η μακροχρόνια δέσμευση και οι ελλείψεις της πόλης σε βασικές υποδομές προκάλεσαν τότε μαζική αντίδραση, με κορυφαία τη σύσταση "πολιτικού" συλλόγου, ο οποίος πρωτοστάτησε στην ενημέρωση του κοινού και στη διοργάνωση συλλαλητηρίων.

Στο Μεσοπόλεμο, το ηλεκτρικό εργοστάσιο απασχόλησε συχνά την τοπική κοινωνία: οι παρατεταμένες διακοπές ρεύματος στο διάστημα 1918-1920, η απεργία του προσωπικού του το 1924, η αντίδραση για τους πένθιμα στολισμένους φανούς, τα Χριστούγεννα του 1932, λόγω του θανάτου του ιδιοκτήτη, η μαζική τρίμηνη αποχή των Καρδιτσιωτών από τη χρήση ρεύματος, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις τιμολογιακές αυξήσεις το 1933, ήταν ορισμένες από τις εντονότερες στιγμές στην ιστορία του, σημειώνει η Φωτεινή Λέκκα.

Η λειτουργία του τερματίστηκε το 1957, με την κατάργηση όλων των ιδιωτικών αδειών εκμετάλλευσης ηλεκτρικού ρεύματος, οπότε εξαγοράστηκε από τη Δ.Ε.Η.. Από το 1965, το κτίριο επανήλθε στην κυριότητα του δήμου και τις δύο τελευταίες δεκαετίες η επανάχρησή του για σκοπούς απασχολεί σοβαρά το δήμο Καρδίτσας.

Δημοτική αγορά
Κάνοντας μια βόλτα στην πόλη της Καρδίτσας, ο επισκέπτης δεν μπορεί παρά να βρεθεί και στη δημοτική αγορά. Πρόκειται για το χαρακτηριστικότερο αρχιτεκτονικό μνημείο της πόλης της Καρδίτσας.

Κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και αποτελεί μοναδικό δείγμα μοντέρνας αρχιτεκτονικής, από σκυρόδεμα, μέταλλο και γυαλί, τουλάχιστον σε πανελλήνια κλίμακα. Είναι πιθανότατα ένα από τα τελευταία έργα και από τα ελάχιστα σωζόμενα κτίρια αγορών της γαλλικής εταιρίας, η οποία άρχισε να κατασκευάζει κτήρια από οπλισμένο σκυρόδεμα για δημόσιες χρήσεις από τα τέλη του 19ου αιώνα. Η κάτοψή του είναι τετραγωνική, με πλευρά 55 μ. και ελεύθερο ύψος 18 μ.

Αποτελείται από τέσσερα ανεξάρτητα τμήματα στα οποία εδράζεται ο μεταλλικός σκελετός της στέγης.

Το επαναστατικό εγχείρημα ήταν πρωτοβουλία του κοσμοπολίτη δημάρχου, Αστερίου Αλλαμανή, και κόστισε, το υπερβολικό για την εποχή, ποσό των δέκα εκατομμυρίων δραχμών. Ο διπλασιασμός του δημοτικού φόρου και η κατεδάφιση ενός παλιότερου ημιτελούς κτιρίου, το οποίο είχε αρχίσει να χτίζεται από το 1904 για τον ίδιο σκοπό, προκάλεσαν πολλές δημόσιες αντιδράσεις.

Ωστόσο, ακόμα και οι σκληρότεροι επικριτές δεν μπορούσαν να αρνηθούν ότι η συγκέντρωση των κρεοπωλείων, των ιχθυοπωλείων και των οπωροπωλείων της πόλης στο νέο κτίριο απάλλαξε, σε μεγάλο βαθμό, την κεντρική πλατεία από τους μόνιμα εγκατεστημένους πάγκους.

Η "Νέα Αγορά", σύμβολο της εμπορικής ζωής της πόλης για μισό περίπου αιώνα, καταξιώθηκε το 1992 και ως ιστορικό κτήριο, με την κήρυξη της ως Μνημείο Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς.

Η αποκατάσταση και η επανάχρησή της, από το 1998, χάρισαν στην πόλη έναν δυναμικό χώρο, προσανατολισμένο κυρίως σε πολιτιστικές και ήπιες ψυχαγωγικές χρήσεις, καταλήγει η κ. Λέκκα.