Καρδίτσα: Ιστορία της ύδρευσης ^Κύριο

Η σχέση της ύδρευσης της Καρδίτσας με την Παπαράντζα, αναφέρει η αρχαιολόγος-μουσειολόγος κ. Φωτεινή Λέκκα, έχει τις απαρχές της στους χρόνους της Τουρκοκρατίας. Το πυκνό άλλοτε δάσος έφτανε μέχρι την πόλη και τα υπόγεια νερά από το πλούσιο υδροφόρο στρώμα του υδροδοτούσαν τις τέσσερις κρήνες και τα δημόσια λουτρά (χαμάμ), με κτιστό υδραγωγείο και δίκτυο πηλοσωλήνων.

Λόγω της διακεκομμένης λειτουργίας του φθαρμένου τουρκικού υδραγωγείου την τελευταία εικοσαετία του 19ου αιώνα, οι ανάγκες της πόλης σε νερό καλύπτονται από πηγάδια, ημιαρτεσιανά (τουλούμπες) και από το ακάθαρτο μυλαύλακο, όπου ποτίζονταν και τα ζώα.

Στο τέλος του 1901 η Καρδίτσα έλυσε το πρόβλημα της λειψυδρίας με μια σειρά από σημαντικά έργα υποδομής. Το σύγχρονο πέτρινο υδραγωγείο στην Παπαράντζα, κτίριο που σώζεται μέχρι σήμερα, με τη χαρακτηριστική προσθήκη του πολυβολείου στο πάνω μέρος, κατά τον Εμφύλιο, η λίθινη δεξαμενή, που διατηρείται μισοερειπωμένη, το δίκτυο των σωλήνων χυτοσιδήρου, μήκους 12.000 μ., με προέλευση από το Βέλγιο, και τα δημόσια λουτρά, στη θέση που βρίσκεται σήμερα το δημαρχείο, ήταν τα πρώτα έργα αυτού του είδους, που κατασκευάστηκαν σε θεσσαλική πόλη. Το νέο δίκτυο, με τις περίπου 70 δημόσιες βρύσες, μετέτρεψε την Καρδίτσα "από κωμόπολιν, εις πραγματικήν πόλιν", όπως σημείωνε τρικαλινή εφημερίδα της εποχής.

Η μεγάλη πληθυσμιακή αύξηση στις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και η σπατάλη του νερού από τις βρύσες που έρεαν ασταμάτητα οδηγεί ξανά σε λειψυδρία. Ο καθαρισμός του δικτύου δεν αρκούσε για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Το 1927, τρεις νέες γεωτρήσεις στη θέση του σημερινού αντλιοστασίου και η τοποθέτηση της πρώτης πετρελαιομηχανής εξασφαλίζουν για περίπου επτά χρόνια την υδροδότηση της πόλης. Η ποσότητα νερού που αντλούνταν ήταν εξαπλάσια από εκείνη του παλιού υδραγωγείου.

Η ανάγκη νέων υποδομών, τόσο για την άντληση όσο και για τη διανομή του νερού μέσα στην πόλη, οδηγούν, στο διάστημα 1935-1939, σε βελτιώσεις και επεκτάσεις του δικτύου. Είναι η εποχή που κτίζεται μόνιμο αντλιοστάσιο, το φρέαρ άντλησης εκβαθύνεται και εμπλουτίζεται με στοά, ενώ προστίθεται και δεύτερος πετρελαιοκινητήρας.

Στον Εμφύλιο, το κτίριο του αντλιοστασίου ανατινάσσεται και οι μηχανές του σχεδόν αχρηστεύονται. Στη φάση επισκευής του, στα τέλη της δεκαετίας του '40, ανήκει η προσθήκη στα νότια και η εγκατάσταση της τελευταίας πετρελαιομηχανής. Στη δεκαετία του 1960 τοποθετούνται ηλεκτροκίνητες αντλίες, οι οποίες λειτουργούν μέχρι και τον παροπλισμό του αντλιοστασίου, το 1972. Η πόλη θα υδρευόταν στο εξής από την τεχνητή λίμνη "Ν. Πλαστήρα", ενώ η Παπαράντζα θα χρησιμοποιούνταν μόνο ως εφεδρεία, για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, αλλά και ως χώρος αναψυχής.

Το αντλιοστάσιο, που έχει την τύχη να διατηρεί μηχανολογικό εξοπλισμό τριών διαφορετικών τεχνολογικών φάσεων, φιλοξενεί πλέον μόνιμη έκθεση με θέμα την ιστορία της ύδρευσης της πόλης, σύμφωνα με την κ. Λέκκα.

Τα συντηρημένα μηχανήματα πλαισιώνονται με κείμενα, σχέδια, φωτογραφίες, έντυπα και δείγματα από την τεχνολογία της ύδρευσης. Εκτός από το ιστορικό μέρος, σε ξεχωριστή ενότητα υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με την οικολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, τον βιολογικό καθαρισμό των λυμάτων, την υποδομή των σύγχρονων πόλεων κ.ά.

πηγή: athina984