Δημ. Παπακώστας: "Δεκεμβριανά 1944 στα Βραγκιανά - Ηρωικές μορφές Ανθρώπων μας!"
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Κατηγορία Άρθρα
- Εκτύπωση
74 χρόνια από τα τραγικά γεγονότα των Δεκεμβριανών 1944, σήμερα 24 Δεκεμβρίου 2018- παραμονή Αγιας νύχτας των Χριστουγέννων- ώρα να θυμηθούμε εκείνες τις σκληρές περιόδους στα Βραγκιανα, την Αργιθέα.
Να μνημονεύσουμε ηρωικές μορφές Ανθρώπων μας,που έδρασαν σε διαφορετικές μεν παρατάξεις και οργανώσεις, αλλά με φιλειρηνικό Πατριωτικό οίστρο!
Να ...αποτοξινωθουμε λιγάκι από τα σύγχρονα πολιτικά και Αυτοδιοικητικά.....
Από διηγήσεις μεγάλων στην ηλικία συμπατριωτών , κάνουμε μια προσπάθεια να συνθέσουμε την Τοπική Ιστορία τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης (1941-1945).
Το λόγο, πλέον,τον έχουν οι φιλόλογοι,οι δάσκαλοι μας.....
Ζητάμε, προκαταβολικά, την επιείκεια στην κριτική, τον αντίλογο...
1.Συνομιλωντας με τον σεβασμιο Παπα-Αγγελο Παπακώστα ( 1923- ),τον Νίκο Τσιατσιανη του Γεωργίου και Φανιως (1934-),από τα Φλωρεσια και άλλους νεώτερους ( θα συνεχιστεί η έρευνα), αναδιφησαμε, διασταυρωσαμε, ιστορικά γεγονότα με πρωταγωνιστές, απλούς Βραγκιανιτες με ηρωισμό, φιλοπατρία, φιλειρηνισμο, ευστροφία καταπληκτική, αυταπάρνηση.
Α.Η μία ηρωική μορφή υπήρξε, ο Κωνσταντίνος Λάμπρου Δεληγιάννης (Κωτσιας-1895-1976), έμπορος, με καφενείο και σφαγείο στα "Δεληγιαννέικα".
Πολιτικός Υπεύθυνος του ΕΑΜ ΕΛΑΣ στην περιοχή.
Στενοί του συνεργάτες ο Παπα-Ματθαιος Οικονόμου,ο φοιτητής Νομικής Νίκος Δ.Οικονομου,ο Τιμολέων Γ.Παπαιωαννου.
*Φύλαξε το χωριό,ήταν σε διαρκή Συνεννόηση με τον άλλο πατριώτη - ηρωική μορφή του ΕΔΕΣ στην περιοχή, τον Ηλία Νάκο του Κωνσταντίνου(1888-1968), Μυλωνά στα Νακέικα - Λαγκαδάκια.
Β.Ο Ηλίας Νάκος, γοητευτικός άνδρας, πολύτεκνος, μετέτρεψε τον Μύλο του, σε κέντρο,σε ... στρατηγείο Αντίστασης.
Απεβίωσε, την ίδια μέρα με τον θείο του( αδελφό του πατέρα του) Γιώργο,του Γιαννάκου, Τσιατσιανη-απο Φλωρεσια & ο οποίος είχε 20 αδέλφια.25 -1-1968.
[Ο παππούς, Γιαννάκος Τσιατσιανης, νυμφεύθηκε την Βαγγελίτσα, υπηρέτρια του Δημάρχου Μήτρου Οικονόμου ( β γάμος- 6 παιδιά)].
Μαζί με τον Κωτσια Δεληγιάννη, στήριζε ο καθένας την παράταξη του, όμως είχαν και οι δύο τους,κοινό στόχο την Πατριωτική Ενότητα κατά των κατακτητών, κυρίως Ιταλών και την αποφυγή συγκρούσεων ανάμεσα στον ΕΔΕΣ και τον ΕΛΑΣ.
Μαζί με τον Ηλία Κ.Νακο, ο Ηλίας Οικονόμου από τα βόρεια Βραγκιανα και ο Γεροπαππας Κωνσταντίνος Μπαμπατσικος, ιερέας της ενορίας και Δάσκαλος στα Νεχωρια. Στελέχη του τοπικού ΕΔΕΣ.
Απλοι άνθρωποι, φλογεροί πατριώτες,χωρίς δογματισμό ή φανατισμό......
2.Στα Δεκεμβριανά 1944, αντάρτες του ΕΛΑΣ επιχείρησαν να συλλάβουν τη μικρή μαθήτρια Κική, εγγονή της Γεωργακαινας Οικονόμου ,για να πιέσουν τον πατέρα της -Κοσσυβακη από το τσιφλίκι Άρτας,να παραδοθεί ,με την κατηγορία ότι ανήκε στον ΕΔΕΣ.
Αμέσως, ο Κωτσιας Δεληγιάννης επενέβη στους.... συναγωνιστές του, ζήτησε να μην πειραχθει η μικρή Κική, δηλώνοντας στους ΕΛΑΣιτες ότι ο Κοσσυβακης (πατέρας της Κικης) είναι του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ& όχι του ΕΔΕΣ....με κίνδυνο ζωής του.
Ήταν περίοδος, που ο Άρης Βελουχιώτης με τον Στέφανο Σαράφη καταδίωκαν τον ΕΔΕΣ του Ζέρβα στην Ήπειρο (18-12-44)
Σε συνεννόηση με τον Ηλία Κ.Νακο, έστειλαν σύνδεσμο τον νεαρό τότε Σίμο Νάκο,να πάρει από τα Μηλιανα Άρτας σημείωμα από τα χέρια του Ψυλια'- υπεύθυνου ΕΑΜ ΕΛΑΣ στην περιοχή, για το ...ποιόν του Κοσσυβακη.
Ασθμαινοντας ο Σίμος Νάκος, πήγε και έφερε το σημείωμα στον Μύλο του Ηλία Κ.Νακου. Βλέπουν με τον Κωτσια Δεληγιάννη ότι ο Ψυλια'ς έγραφε:
" Ο Κοσσυβακης είναι του ΕΔΕΣ"... πάγωσαν.....
Αμέσως, προσθέτουν με προσοχή και ... μαεστρία ένα " δεν ".( ΔΕΝ είναι του ΕΔΕΣ).
Το διαβάζουν οι ΕΛΑΣιτες, αναγνωρίζουν τη σοφή παρέμβαση του Κωτσια Δεληγιάννη και έτσι γλύτωσε η μικρή Κική, συμμαθήτρια του εν ζωή σήμερα Νίκου Γ.Φ.Τσιατσιανη( Καρέα Αθήνας).
3.Βραγκιανα -Δεκεμβρης 1944 :οι υπεύθυνοι του τοπικού ΕΑΜ ΕΛΑΣ , συλλαμβάνουν στα Βραγκιανα , πατριώτες του ΕΔΕΣ.
Τους κλείνουν στο κρατητήριο, στο ισόγειο του Τσινα,το οποίο επιταχθηκε.
Τον ιερέα Κωνσταντίνο Μπαμπατσικο,τον γιό του Παύλο- γιατρό μετέπειτα στο Αγρίνιο/ φλογερό πατριώτη,Τον Παπαθανασίου από το Αργυρι , Χρυσόστομο Παπαχρήστο και άλλους.
Φυλακας ο Τιμολέων Παπαϊωάννου, εντολή από υψηλά κλιμάκια με υπεύθυνο φύλαξης, τον Νίκο Δ.Οικονόμου.
Απελευθερώνονται μετά από βδομάδες με την ανακωχή στις 15 Γενάρη 1945.
Λίγο πριν τη συμφωνία της Βάρκιζας (12-2-1945).
Δυστυχώς,ο Παπαθανασίου είχε άσχημο τέλος κατά την επιστροφή του στο Αργυρι,από φανατικούς της ... άλλης πλευράς....
Όλοι οι υπόλοιποι ,δεν...πειραχθηκαν ,χαρι στην Πατριωτική γραμμή που ακολουθούσαν οι τοπικοί ηγέτες των δύο παρατάξεων,όπως προείπαμε!
4.Βραγκιανα 1970.Μου διηγείται ο μπάρμπα- Κωτσιας Δεληγιάννης ,στο καφενείο του πατέρα μου Κώστα Χαραλ.Παπακωστα (Νιαβη), εγώ παιδί δέκα ετών, πως ...αναψοκοκκινισε ο Άρης Βελουχιώτης ,όταν του αντιμιλησε το 1943.
."..Που λες Μήτσο μου, φθάνει ο αρχικαπετανιος Άρης Βελουχιώτης στα Βραγκιανα,σ το μικρό καφενείο που είχα...με τα φυσεκλικια, τα όπλα του, τα καθαρόαιμα άλογα, τη συνοδεία των ανδρών του.
Τους καλωσορίζω, τους ψήνω καφέδες.
Μου λέει ο Άρης:"Σύντροφε Κώστα, θέλουμε,για τις ανάγκες του αγώνα,10 κουλούρες ψωμί και 10 πρόβατα,σφαγμενα...."
Απάντησα: Στρατηγέ Άρη , εδώ ο τόπος είναι φτωχός...οι άνθρωποι πεινούν.Μπορω από όσα ζήτησες, το τρίτο να μαζέψω.... καταλαβαίνω τις ανάγκες του αγώνα , αλλά... αδυνατούμε...... τόσα πολλά ....
Ο Άρης,δεν περίμενε άρνηση, άλλαξε ... χρώματα...
Τι είναι αυτά που λες; Μου αντέτεινε.....
Με σθένος και σταθερή τη φωνή μου , τόλμησα να πω:
"Είσαι όψιμος κομμουνιστής σύντροφε Άρη...Εγώ είμαι πολύ πιο ... πρώιμος!"
Ανοίγω το μπαούλο μου, βγάζω προκηρύξεις του Λένιν & των Ρώσων Μπολσεβίκων,με σφυροδρέπανα,που είχα μαζέψει κατά την εκστρατεία των Ελλήνων Φαντάρων (1919),στην Οδησσό, ήμουν κληρωτός τότε....
Οι προκηρύξεις ( μπροσούρες) έγραφαν στα Ρωσικά και Ελληνικά:
" Αδέλφια Έλληνες,μην πολεμάτε τους εργάτες επαναστάτες της Ρωσίας...
θέλουμε Ειρήνη ,ψωμί ,ισότητα..."
Ο Άρης αναγνώρισε την αλήθεια των λόγων μου- είχε αυτό το χάρισμα, τελικά δεν πήρε τίποτα από τα Βραγκιανα....".
*Ο Κωτσιας Δεληγιάννης, μετά την εκστρατεία στην Οδησσό, ακολούθως συμμετείχε στον Μικρασιατική,έως το1922,που επέστρεψε μετά την καταστροφή, στα Βραγκιανα.
Παντρευτηκε την Ελένη,από τη Μεγαλόχαρη Άρτας, έκανε τρία παιδιά, τον Λάμπρο,τη Λαμπρινή,τον Μιχάλη.
Ο Ηλίας Κ.Νακος, παντρεύτηκε την Πατρουλα,έκανε πολλά παιδιά,τον Βασίλη,τον Σίμο,τη Λούλα,τη Σοφία,την Αλεξάνδρα ( ίσως ξεχνώ άλλα).
5.Το 1943, στα Λουτρά, Αμπελουργού,Βραγκιανων,ο παπα-Ματθαιος Οικονόμου, προσφώνησε τον Άρη Βελουχιώτη ,σε μεγάλη συναξη:"Στρατηγέ μου, Άρη....."- διήγηση γιου του Θανασου Μ.Οικονομου...
Αργότερα συνελήφθη από αντίπαλη ομάδα - εντόπισαν πάνω του παράνομο πιστολι-το θρυλικό κουμπουρι-και γλύτωσε τη ζωή του ,ο Αργιθεατης δάσκαλος ονόματι Θέος, στέλεχος του ΕΔΕΣ.
6.Στα Δεκεμβριανά 1944,στην πλατεία Συντάγματος, βρέθηκε ο 16χρονος τότε Κώστας Χ.Παπακώστας (πατέρας μου), εγκλωβισμένος άθελα του, ψάχνοντας για τον θείο του, αδελφό του πατέρα του, Θωμά...μετά τον ξαφνικό θάνατο του Χαράλαμπου Παπακώστα........
.......................
Βραγκιανα: Χωριό του Αγώνα,των ηρωικών μορφών,της Ειρήνης,της Πατριωτικής Ενότητας!!!
Οι νεώτερες γενιές διδασκόμαστε......
Χρωστάμε ένα μνημόσυνο Ιστορικής Τιμής στους ηρωικούς προγόνους μας!
( Συνεχίζεται..η ιστοριδιφηση... .ζητούμε συγνώμη για τυχόν μη απολύτως ακριβείς αποδόσεις γεγονότων)
-----++++++---++++++++++-----------------
Σε επόμενο: Πως έγινε η επιστράτευση ανδρών από αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού-ΔΣΕ, παραμονές Αη Δημήτρη 1948,στο γάμο του Χρυσοστομου Σαγανη με την Βασιλική Νακου&του Άγγελου Παπακώστα,του Κωτσια Παπαχρήστου,του Γιάννη Σταυραντωνη, στο Δημοτικό Σχολείο Βραγκιανων" Ανδρέα Συγγρού"......
Δημήτρης Παπακώστας...