"Η 16 Νοέμβρη ξαναχτύπησε" άρθρο του Στ. Κατσάρα Κύριο
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Κατηγορία Πολιτικά
- Εκτύπωση
Κι όμως, ενώ η 17 Νοέμβρη βρίσκεται στην φυλακή, η “οργάνωση 16 Νοέμβρη” βρίσκεται ακόμα σε πλήρη δράση. Εξηγούμαι.
Η 17 Ν υπήρξε μία οργάνωση με το άκουσμα της οποίας γαλουχήθηκε, ωρίμασε και σχημάτισε αναπαραστάσεις τουλάχιστον η δική μου γενιά, αυτή που γεννήθηκε και ανδρώθηκε κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Η οργάνωση αυτή εν πολλοίς χαρακτηρίζει ακόμα την συλλογική σκέψη της ελληνικής κοινωνίας. Ήταν η οργάνωση που υποστήριζε ότι ασκούσε βία κατά Ελλήνων και ξένων πολιτών (κι αυτή ενάντια στους Έλληνες γυρνούσε βέβαια) με σκοπό την σωτηρία της χώρας από τον ξένο παράγοντα και την διάσωση της αξιοπρέπειας του ελληνικού λαού. Επρόκειτο για ένα περίεργο πολιτικό μόρφωμα (ακραίας δράσης) που κινούνταν ανάμεσα σε αναρχικές και εθνικοπατριωτικές ιδέες. Μπορεί και να το πίστευαν. Ανεξάρτητα από τις όποιες προθέσεις μπορεί να είχαν τα μέλη της, το αποτέλεσμα όμως εν τέλει, ήταν σαφώς αρνητικό για την χώρα και τους πολίτες της. Ο ξένος παράγοντας με αφορμή την δράση της οργάνωσης έμπαινε όλο και πιο βαθιά στα πράγματα της χώρας και την κρατούσε υποχείριο ανά πάσα στιγμή βγάζοντας μία οδηγία για τους ξένους υπηκόους να αποφεύγουν την χώρα, συνήθως καλοκαίρι. Σε μία χώρα που θεωρεί τον τουρισμό τη βαριά της βιομηχανία, (άλλη πονεμένη ιστορία το κατά πόσον ο τουρισμός είναι στ' αλήθεια η βαριά μας βιομηχανία...) αυτό ισοδυναμεί με εχθροπραξία. Με λίγα λόγια, ενώ η οργάνωση ήθελε όπως έλεγε να μας σώσει με τη βία που χρησιμοποιούσε, τελικά κατάφερνε να μας προξενεί βαθιές πληγές και μεγάλο ανθρώπινο πόνο.
Και κάπου εδώ, έρχεται αυτό που δεικτικά αναφέρω ως 16 Νοέμβρη. Η ημερομηνία φυσικά δεν επελέγη από μένα. Δυστυχώς επελέγη από τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Ο πρωθυπουργός μερικές μέρες πριν, είπε δημόσια ότι τα ταμειακά αποθέματα της χώρας σε ευρώ, επαρκούν μέχρι τις 16 Νοέμβρη. Με αυτόν τον τρόπο πιθανόν ήθελε να τρομοκρατήσει και να εκβιάσει τους βουλευτές για να ψηφίσουν το μνημόνιο από τη μία και να κάμψει τις αντιστάσεις των πολιτών από την άλλη. Σήμερα ο μήνας έχει 19, και ακόμη απ' όσο γνωρίζω δεν πτωχεύσαμε. Άρα έλεγε ψέμματα. Αυτή η ημερομηνία λοιπόν έρχεται ως το αποκορύφωμα, το επιστέγασμα μίας διαχρονικής, της πλέον θεμελιώδους και διαχρονικής παθογένειας του ελληνικού κράτους. Της πλήρους αναξιοπιστίας. Στην πιο κρίσιμη ίσως στιγμή της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας επιλέγει να πει ψέμματα με σκοπό προφανώς να κερδίσει πρόσκαιρα οφέλη. Δεν αμφισβητώ την πρόθεσή του. Πιθανόν να θέλει ειλικρινά να μας σώσει. Όμως και η 17 Νοέμβρη μάλλον να μας σώσει ήθελε αλλά με τον δικό της τρόπο. Τρομοκρατώντας όμως πολίτες και πολιτικούς, κανείς δεν πέτυχε και δεν πετυχαίνει κάτι ουσιαστικό, παρά μόνο πρόσκαιρα και κοντόφθαλμα οφέλη.
Χρησιμοποιώ την 16η Νοέμβρη ως το σημείο ορόσημο της κρατικής ανυποληψίας. Φυσικά το φαινόμενο δεν είναι τωρινό. Πηγαίνοντας λίγο πίσω θα δει κανείς το κράτος να περιέρχεται σε πλήρη ανυποληψία “κουρεύοντας” τα κρατικά ομόλογα των ιδιωτών, δήθεν θεωρώντας τους επενδυτές. Επενδυτής ο συνταξιούχος που έκανε το λάθος να εμπιστευθεί το κράτος του και να το δανείσει (γιατί αυτό είναι ουσιαστικά τα ομόλογα) με τα χρήματα από το εφάπαξ; Εκτός κι αν υποθέσουμε ότι ομόλογα του ελληνικού δημοσίου δεν αγόραζε κατά κύριο λόγο ο συνταξιούχος (και μάλιστα ο πλέον συντηρητικός) αλλά οι μεγαλοκαρχαρίες του χρηματιστηρίου. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Θα μου πει κανείς κι εσένα τι σε νοιάζει. Ας μην τα έβαζαν σε ομόλογα. Δεν είναι έτσι. Πρόκειται για την ανυποληψία του κράτους απέναντι στους πολίτες του. Ερωτώ ποιος εχέφρων άνθρωπος, Έλληνας πολίτης, θα πάει να αγοράσει ομόλογα του ελληνικού δημοσίου ξανά όταν η χώρα του το ζητήσει. Κανείς. Ούτε συνταξιούχος ούτε επενδυτής. Ο μεν διότι δεν θα κάνει ξανά το ίδιο λάθος και ο δε διότι τα επιτόκια των ομολόγων είναι πάντα χαμηλά καθότι δεν είναι στην πραγματικότητα επένδυση. Θα χρειαστεί τουλάχιστον μία γενιά για να ξεχαστούν οι μνήμες και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη.
Όμως αυτό είναι απλά ένα παράδειγμα κρατικής ανυποληψίας από τα πάρα πολλά. Οι προϋπολογισμοί ποτέ δεν τηρούνται. Νόμοι ψηφίζονται και δεν εφαρμόζονται διότι δεν συνηθίζεται να ερωτάται η κοινωνία και διότι συνήθως το κράτος τους παραβιάζει πρώτο. Τροπολογίες περνάνε σε παντελώς άσχετα νομοσχέδια. Μίζες πάνε κι έρχονται. Δίνουμε κίνητρα για αγορά μεγάλων τζιπ και όταν κάποιοι πέσουν στην παγίδα και αγοράσουν, βάζουμε υπέρογκα τέλη κυκλοφορίας. Δεν μπορούμε να συλλάβουμε την φοροδιαφυγή των ελευθέρων επαγγελματιών και άρα τους θεωρούμε όλους κλέφτες και τους αντιμετωπίζουμε αναλόγως. Δεν μπορούμε να συλλάβουμε την φοροδιαφυγή και τα φορτώνουμε όλα στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους απλά και μόνο επειδή αυτούς μπορούμε να πιάσουμε. Όμως (για να μην χαϊδεύω αυτιά) και οι πολίτες κάνουμε το ίδιο. Επειδή δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε τους έντιμους από τους ανέντιμους, επειδή θέλουμε να κατακρίνουμε αλλά θέλουμε να κάνουμε και το ρουσφετάκι μας, επειδή είναι πιο εύκολο να είσαι απ' έξω και να φωνάζεις από το να συμμετέχεις ενεργά, βάζουμε κι εμείς συλλήβδην την πολιτική και τους πολιτικούς στο ίδιο μεγάλο καζάνι απλά γιατί βαριόμαστε να μπούμε στην διαδικασία να διαχωρίσουμε.
Η εμπιστοσύνη χάνεται εύκολα αλλά κερδίζεται εξαιρετικά δύσκολα. Όμως σε τελική ανάλυση το κράτος είναι αυτό που οφείλει να σπάσει τον φαύλο κύκλο της δυσπιστίας και της ανυποληψίας. Πρέπει επιτέλους να σταματήσει να συμπεριφέρεται ως κράτος – παπατζής στην λογική του “όπου σε πιάσω” στη λογική του “όποιον πιάσω” και στην καλύτερη περίπτωση στην λογική του “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”. Όχι. Διαφωνώ διαμετρικά. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Τουλάχιστον όχι στις πολιτισμένες κοινωνίες. Πιστεύω βαθιά ότι αν το κράτος αλλάξει συμπεριφορά (να το εννοεί όμως!) τότε σε δεύτερη φάση θα αλλάξουν οι συμπεριφορές (μεταξύ αυτών και κυρίως η φοροδοτική συμπεριφορά) των πολιτών. Πρέπει επιτέλους να ισχύει αυτό που λέμε. Είτε ως κράτος είτε ως πολίτες είτε ως πολιτικοί.
Μιλάμε πολύ για την αξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό, όμως ξεχνάμε την ανύπαρκτη αξιοπιστία της χώρας στο εσωτερικό. Ξεχνάμε την πλήρη ανυποληψία που έχει το κράτος στα μάτια των πολιτών του αλλά και την πλήρη ανυποληψία που έχει ο πολίτης στα μάτια των κρατικών λειτουργών. Δυστυχώς αν δεν εξαρθρωθεί αυτή η μορφή τρομοκρατίας δεν πρόκειται να γίνουμε σοβαρό κράτος. Ακόμη κι αν λεφτά υπήρχαν.
Στέφανος Κ. Κατσάρας
Ψυχολόγος MSc
πολιτευτής Καρδίτσας ΔΗΜΑΡ